Posts

Showing posts from April, 2025

ထိုင်ဝမ်၏ အာဏာရှင်အုပ်ချုပ်ရေးကာလ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကိုလေ့လာခြင်း

 ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေစီမိတ်ဆက် အပိုင်း-2 နိုင်ငံအချို့၏ စနစ်၊ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲနှင့် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး ဖြစ်စဉ်အစ ထိုင်ဝမ်၏ အာဏာရှင်အုပ်ချုပ်ရေးကာလ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကိုလေ့လာခြင်း ထိုင်ဝမ်သည်လည်း 1940 ပြည့်လွန်ကာလများမှ 1980 ပြည့်လွန်ကာလများအထိ ကူမင်တန် (Koumintang- KMT) မ်ား၏ အာဏာရှင်ပုံစံအုပ်ချုပ်မှုကိုခံခ့ဲရသည်။ ကွန်မြူနစ် လက်ဝဲအယူအဆနှင့် အရင်းရှင် လက်ယာအယူအဆကြားအားပြိုင်မှုသည် ကိုလိုနီဘဝမွ လွတ်မြောက်စနိုင်ငံများ၌ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှုကို ကသောင်းကနင်း ဖြစ်စေခ့ဲသည်။ ကိုးရီးယားကျွန်းဆွယ်က့ဲသို့ပင် တရုတ်ပြည်တွင်လည်း လက်ဝဲတရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် လက်ယာကူမင်တန်ပါတီကြားတွင် အာဏာလု တိုက်ပွဲများဖြစ်ခ့ဲသည်။ တရုတ်ပြည်မကြီးတွင် ကွန်မြူနစ်အုပ်စုများအနိုင်ရခ့ဲပြီး ကူမင်တန်အုပ်စုမှာ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းသို့ ဆုတ်ခွာခ့ဲရသည်။ ကူမင်တန်များအနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းသို့ ဆုတ်ခွာပြီးနောက် အုပ်ချုပ်ရေးပြန်လည်ထူထောင်ခ့ဲသည်။ ကူမင်တန်များဝင်လာပြီးနောက် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းရှိ မူရင်းဌာနေ ပိုလီနီရှန်းအနွယ်တိုင်းရင်းသားများနှင့် ပဋိပက္ခများရှိခ့ဲသည်။  ကွန်မြူနစ်ခြိမ်းခြောက်မှုသည် ထိုင်ဝမ်အတွက် နက်ရှိုင်းသည့်ဆူးတစ်ချောင...

တောင်ကိုးရီးယား၏ (1961)ခုႏွစ္မှ (1988)ခုနှစ် အထိ 27 နှစ်ကာလအကြား စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကိုလေ့လာခြင်း

 ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေစီမိတ်ဆက် အပိုင်း-2 နိုင်ငံအချို့၏ စနစ်၊ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲနှင့် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး ဖြစ်စဉ်အစ တောင်ကိုးရီးယား၏ (1961)ခုႏွစ္မှ (1988)ခုနှစ် အထိ 27 နှစ်ကာလအကြား စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကိုလေ့လာခြင်း တောင်ကိုးရီးယားသည် အာဏာရှင်စနစ်အောက်တွင်ပင် စီးပွားရေးစတင်ဖွံ့ဖြိုးလာခြင်းဖြစ်သည်။ အာဏာရှင် ပတ်ချွန်ဟီး (1961)ခုနှစ်မှ (1979) ခုနှစ် (18)နှစ်ကျော်ကာလနှင့်  အာဏာရှင်ချွန်ဒူဝမ် (1980)ခုနှစ်မှ (1988) ခုနှစ် (8)နှစ်ကာလများတွင် တောင်ကိုးရီးယား၏ စီးပွားရေးတိုးတက်လာခ့ဲသည်။ တောင်ကိုးရီးယား၏ စီးပွားရေးတိုးတက်လာသော အဆိုပါကာလများတွင် အေးအေးလူလူရှိနေခ့ဲသည်တော့မဟုတ်ပေ။ ကိုးရီးယားကျွန်းဆွယ်စစ်ပွဲက့ဲသို့ ပဋိပက္ခမျိုးသည် ကိုးရီးယားနှစ်နိုင်ငံကြားကသာ ဖြစ်နေခ့ဲသောပြဿနာ ဆိုခြင်းထက် ထိုအချိန်က ကမ်ဘာ့ကြီး၏ လက်ယာအုပ်စုနှင့် လက်ဝဲအုပ်စုကြားက အားပြိုင်မှု၏ ကစားကွင်းလည်းဖြစ်နေခြင်းပင်။ တောင်ကိုးရီးယား၌ ပတ်ချွန်ဟီး၊ ချွန်ဒူဝမ်က့ဲသို့ အာဏာရှင်များပေါ်လာခြင်းနှင့် မြောက်ကိုးရီးယား၌ ကင်မျိုးဆက်အာဏာရှင်ပေါ်လာသည်မှာလည်း လက်ယာအုပ်စုနှင့် လက်ဝဲအုပ်စုကြားအားပြိုင်မှု၏ အကျိုးဆက်ပင်ဖြစ်သည်။ သမိုင်းတစ်ကွေ့ဝယ်...

ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုပြိုကွဲပြီးနောက် ရုရှားနိုင်ငံ၏ အပြောင်းအလဲ အပေါ်လေ့လာခြင်း

  ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေစီ အပိုင်း-2 နိုင်ငံအချို့၏ စနစ်၊ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲနှင့် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး ဖြစ်စဉ်အစ ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုပြိုကွဲပြီးနောက် ရုရှားနိုင်ငံ၏ အပြောင်းအလဲ အပေါ်လေ့လာခြင်း ကွန်မြူနစ်စနစ်စီးပွားရေးမှ အရင်းရှင်စနစ်စီးပွားရေးသို့ 1991 ခုနှစ် ကွန်မြူနစ်စနစ်ကိုကျင့်သုံးသော ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုပြိုကွဲပြီးနောက် ရုရှားအနေဖြင့် နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးကို ပြန်လည်စတင်ခ့ဲရသည်။ ရုရှားအနေဖြင့်လည်း စီးပွားရေးစနစ်ကို ပြန်လည်ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွင် အခက်အခဲများကိုရင်ဆိုင်ခ့ဲရသည်။ ထိုက့ဲသို့ ကွန်မြူနစ်စနစ်စီးပွားရေးမှ အရှင်းရှင်စနစ်စီးပွားရေးဘက်သို့ ပြန်လည်ကူးပြောင်းရာတွင် ရုရှားအနေဖြင့် စနစ်၊ မူဝါဒ ယန္တယား အသစ္မ်ားကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ခ့ဲရသည်။ ထိုသို့တည်ဆောက်ရာတွင် အရေးပါသော အစိတ်အပိုင်းအချို့ရှိနေပါသည်။ * Macroeconomic Stabilization (မက်ကရိုအဆင့် စီးပွားရေး တည်ငြိမ်မှုကို ဆောင်ရွက်ခြင်း) စီးပွားရေးအား အကြီးစားအဆင့် ပြန်လည်တည်ငြိမ်အောင် ဆောင်ရွက်ရမှုတွင် ရုရှားရင်ဆိုင်ခ့ဲရသော ပြဿနာမှာ ရုရှားငွေတန်ဖိုး မြင့်တက်မှု (Inflation) ဖြစ်နေသည့် အချက်ဖြစ်သည်။ တိုင်းပြည်တစ်ခု နေရာဒေသတစ်ခုတွင် စီးပွားရေးတိုးတ...

တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၏ အပြောင်းအလဲ အပေါ်လေ့လာခြင်း

 ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေစီ အပိုင်း-2 နိုင်ငံအချို့၏ စနစ်၊ မူဝါဒ အပြောင်းအလဲနှင့် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး ဖြစ်စဉ်အစ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၏ အပြောင်းအလဲ အပေါ်လေ့လာခြင်း - 19 ရာစုအလယ်မှ  (1912) ခုနှစ်အထိ  လက်ယာအရင်းရှင်စနစ်မှ လက်ဝဲကွန်မြူနစ်စနစ်သို့  တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသည် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ အာဏာရလာပြီးနောက်ပိုင်းတွင် လက်ယာအရှင်းရှင်စနစ်အား ဖြိုဖျက်၍ လက်ဝဲကွန်မြူနစ်စနစ်ဘက်သို့ ကူးပြောင်းလာသည်။ ဤနေရာတွင် တရုတ်၏ အရင်းရှင်စနစ်ပုံစံကို အနည်းငယ် သိရန်လိုလာသည်။ ကွန်မြူနစ်ပါတီ အာဏာကို မချုပ်ကိုင်မီ အချိန်ကာလက တရုတ်ပြည်၏ လူမှုစီးပွားဘဝ နှင့် အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်သည် ဟန်ချက်တော့မညီခ့ဲပေ။ အရင်းရှင် စက်မှုနိုင်ငံများက ကိုလိုနီလာပြုထားသော ဒေသများတွင် ထိုအရင်းရှင်စက်မှုနိုင်ငံများက သွပ်သွင်းလာသည့် အရင်းရှင်စနစ်ရှိနေသည်။ တရုတ်မင်းဆက် ဆက်လက်အုပ်ချုပ်ထားသောနေရာများ၊ နယ္စားပါယ္စား သူကောင်းမျိုးများ ထိန်းချုပ်ထားသောနေရာများတွင် ခေတ်နောက်ကျသည့် မိရိုးဖလာ ပဒေသရာဇ် စနစ်ရှိနေသည်။ အရင်းရှင် စက်မှုနိုင်ငံများ၏ ထိန်းချုပ်ထားရာဒေသတွင်ပင်ဖြစ်ဖြစ်၊ တရုတ်မင်းဆက်နှင့် သူကောင်းမျိုးများ ထိန်းချုပ်ထားသောဒေသတွင်...

ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေစီနှင့် ဒီမိုကရက်တစ်ဆိုရှယ်လစ်ဇင်ကြားကွာခြားချက်

 ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေစီ မိတ်ဆက် အပိုင်း-2 ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေစီနှင့် ဒီမိုကရက်တစ်ဆိုရှယ်လစ်ဇင်ကြားကွာခြားချက် ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေစီနှင့် ဒီမိုကရက်တစ်ဆိုရှယ်လစ်ဇင်တို့သည် လက်ဝဲယိမ်း စနစ်အယူအဆများဖြစ်သော်လည်း တစ်ခုနှင့်တစ်ခုမတူညီကြပေ။ ထိုစနစ်အယူအဆနှစ်စလုံးသည် လက်ဝဲယိမ်းဖြစ်ပြီး ဒီမိုကရက်စံနှုန်းအပေါ်တွင် အခြေခံထားကြသည်။ လူ့အသိုက်အမြုံအတွင် တရားမျှတမှုနှင့် တန်းတူညီမျှမှုတို့အား ထိုစနစ်အယူအဆနှစ်ခုစလုံးမှ ဦးတည်ချဉ်းကပ်ကြသော်လည်း ထိုစနစ်အယူအဆ နှစ်ခုသည် လက်ဝဲစွန်းဖြစ်သော (ကွန်မြူနစ်စနစ်နှင့် ကွန်မြူနစ်လောက် မတင်းမာသော ဆိုရှယ်လစ် အယူအဆများထက်)  ပိုမိုပျော့ပြောင်းသော စနစ်အယူအဆများဖြစ်သည်။ လက်ဝဲမျဉ်းဖြင့်သာ ဂရမ်ဆွဲပြရပါက ဒီမိုကရက်တစ်ဆိုရှယ်လစ်ဇင်စနစ်အယူအဆက ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေစီ စနစ်အယူအဆထက် လက်ဝဲဘက်ကို ပိုရောက်သည်။ ဦးတည်ချက်အား အကောင်အထည်ဖော်မှု ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေစီ စနစ်အယူအဆသည် လူ့အသိုက်အမြုံ တစ်ခုအတွင်း တရားမျှတမှုနှင့် တန်းတူညီမျှမှုကို ချဉ်းကပ်ရာတွင် အရင်းရှင်စနစ်ဘောင်ထဲမှသာ ချဉ်းကပ်သည်။ ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးလိုပါက အရင်းရှင်စီးပွားရေးစနစ် အဆောက်အအုံအားကောင်းရန်လိုသည်။ ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေစီသည်...

ပေါက်ပင်ကိုင်းသောကြောင့်

 ပေါက်ပင်ကိုင်းသောကြောင့် အာရက္ခဒေသ၏ လူမှုစီးပွားဘဝသည် လက်ရှိအခြေအနေထိ အကြပ်အတည်းဆိုက်နေမှုတွင်သာရှိပါသေးသည်။ လက်ရှိ အာရက္ခပြည်၏ လူမှုစီးပွားဘဝ အကြပ်အတည်းမှာ "စီးပွားရေးပြိုလဲမှု" ကြောင့်ဖြစ်သည်။ "စီးပွားရေးပြိုလဲမှု" တွင် ပြိုလဲရသည့် အကြောင်းတရားနှင့် ပြိုလဲမှုကြောင့် ရိုက်ခတ်ခံရသည့် အကျိုးဆက်များရှိသည်။ လက်ရှိ အာရက္ခပြည်၏စီးပွားရေးပြိုလဲမှုသည် "စကစမွ အာရက္ခဒေသအား စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုကြောင့်" ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အာရက္ခဒေသတွင်  "စကစဘက်မှ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုကို ရင်ဆိုင်နိုင်လောက်သော စီးပွားရေးလည်ပတ်မှု" ရှိမနေခ့ဲဟု ပြန်ဖြေရမည့်ဖြစ်သည်။ ဤအချက်သည် ရခိုင်ပြည်ဘက်မှ ပြည်မဘက်ကို စီးပွားရေးနှင့် အခြားအခြေခံအဆောက်အအုံများကို မှီခိုမှုအများအပြားရှိနေသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့မှီခိုနေရမှုများနေစေရန်လည်း နိုင်ငံရေးစနစ်အရ သွပ်သွင်းခြင်းခံထားရသည်။ အာရက္ခပြည်၏ စစ်ဘေးကင်းဝေးနေခ့ဲသော ကုန်လွန်ခ့ဲသည့် ဆယ်စုနှစ် များအတွင်း အာရက္ခ ဒေသသည် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမှာ ဖြစ်ထွန်းမှုမရှိခ့ဲဘဲ  မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒုတိယအဆင်းရဲဆုံး ဒေသအဖြစ်စာရင်းခြိတ်နေခ့ဲသည်။ ဤသည်များက ...