Mong To

 မြေ၊ ပဋိပက္ခနှင့် ကုလသမဂ္ဂ- (၇) B. FRAMEWORK FOR UN ACTION (ခ).ကုလသမဂ္ဂ၏ လုပ်ငန်းစဉ်မူဘောင် ကုလသမဂ္ဂ၏ လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် မြေနှင့်ပတ်သက်၍ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက္မှုကို ဆောင်ရွက်နိုင်သော (Priority Entry Points)များနှင့် အရှိန်အဟုန်မြင့်ဆောင်ရွက်နိုင်သော (Catalytic Levers) များအတွက် မဟာဗျူဟာမြောက် ရွေးချယ်မှုများပါရှိရမည်ဖြစ်သည်။ ပဋိပက္ခအပေါ် ကုလသမဂ္ဂ၏ မဏ္ဍိုင်သုံးရပ် ဖြင့်ချဉ်းကပ်မှုနှင့် ပဋိပက္ခစက်ဝန်းအားကိုင်တွယ်ရန်အတွက်လည်း မဟာဗျူဟာမြောက်ရွေးချယ်မှုများပါရှိရမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတစ်ခုချင်းစီ၏ အခြေအနေအတွက် ဝင်ရောက်စွက်ဖက္မှုခိုင်မာအားကောင်းစေရန်  ကုလသမဂ္ဂစနစ်များနှင့် ထိုယန္တယားများက ဦးဆောင်မှုများကြောင့် နိုင်ငံရေးနယ်ပါယ်နှင့် နည်းပညာနယ်ပါယ်တွင် ပူးပေါင်းချမှတ်သော မဟာဗျူဟာများကို အားကောင်းစေရမည်ဖြစ်သည်။ မြေလွှာကြောမြေပုံ၊ မြေပေါ်မြေအောက် တည်ရှိသောအရာများ စသည့် (Embedding Land)များနှင့် ပတ်သက်၍ မူဘောင်များမှာ ကုလသမဂ္ဂ၏ မြေပြင်ယန္တယားများတွင် ရှိနေရမည်ဖြစ်သည်။ အဆိုပါမူဘောင်များနှင့်ပတ်သက်၍ အရည်အသွေးမြှင့်တင်ခြင်း၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက္မှု ခိုင်မာခြင်းတို့ရှိရမည်ဖြစ်သည်။ ထို Embedd...

 လူမျိုးစုပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားပြီးနောက် မဏိပူရပြည်နယ်အား သမ္မတ၏ တိုက်ရိုက်အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ဆက်ထားရန် အိန္ဒိယအထက်လွတ်တော်ဆုံးဖြတ် အိန္ဒိယရဲ့ အရှေ့မြောက်ပြည်နယ်ထဲက တခုဖြစ်တ့ဲ မဏိပူရပြည်နယ်မှာ ၂၀၂၃ခု နှစ်မေလ ကစပြီး  လူမျိုးစုပြဿနာတွေဖြစ်ပွားခ့ဲပါတယ္။ အထူးသဖြင့် ကသည်း (Meiteis) နှင့် ကူးကီး (Kuki) တွေကြားမှာ ကုန်ခ့ဲတ့ဲ ကာလတွေတလျှောက် ပြဿနာတွေဖြစ်နေ ခ့ဲပါတယ်။ ဒါကြောင့် မဏိပူရပြည်နယ်မှာ ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် အန်ဘီရင်ဆင်း (N Biren Singh)ဟာ ပြီးခ့ဲတ့ဲ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၃ ရက္မှာ နုတ်ထွက်သွားခ့ဲပါတယ်။ အဲဒီအချိန်ကစပြီး မဏိပူရပြည်နယ်ရဲ့အုပ်ချုပ်ရေးကို ဗဟိုအစိုးရက ရယူထားပါတယ်။ အိန္ဒိယရဲ့ နိုင်ငံတော်ဆိုင်ရာပြဌာန်းချက် (Statutory Resoultion) အရ ဒီလိုကိစ္စမျိုးမှာ အိန္ဒိယအထက်လွှတ်တော်ရဲ့အထည်ပြုချက်ကအရင်လိုပါတယ်။ပြီးရင် အောက်လွှတ်တော်ရဲ့အထည်ပြုချက်က ထပ်လိုပါတယ်။ အိန္ဒိယအထက်လွှတ်တော်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ ဗဟိုအစိုးရက မဏိပူရပြည်နယ်ကို (၆) လ တာဝန်ယူရမှာပါ။ အထက်လွှတ်တော်ရဲ့အထည်ပြုချက်အရ ဒီသတ်မှတ်ချက်ဟာ အခု ဩဂုတ်လ (၁၃)ရက်ကနေပြီး ရှေ့ (၆)လ အထိဆက်သွားမှာပါ။ အငြင်းအခုံတွေကြားကပဲ ဒုတိယ အကြိမ် (၆) လသက်တမ်းကို ...

 ကိုယ့်ဖာသာကိုယ် အခွန်စစ်ပွဲဆင်နွဲနေသော လခြမ်းမြေ လက်ရှိ ကမ္ဘာအခင်းအကျင်းတွင် မိမိတိုင်းပြည် နေရာဒေသ၏ စီးပွားရေးကို မထိခိုက်စေရန်အတွက် လူထုကိုငဲ့ညှာသောအစိုးရများမှာ အမေရိကန်၏ အခွန်တင်းကြပ်မှုအား ပြန်လည်လျော့ပေါ့ရန် နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့်ကြိုးစားနေကြသည်။ လက်ရှိ အမေရိကန်သမ္မတဒေါ်နယ်ထရန့်၏ အခွန်ကောက်ခံပုံကိုကြည့်ပါက သာမန်လူပိန်းအမြင်ဖြင့်ကြည်လျှင်ပင် အောက်ပါအတိုင်းမြင်နေရသည်။ ၁။ အမေရိကန်မှာ ၎င်းနိုင်ငံထဲကုန်တင်ပို့သော နိုင်ငံများကို အခွန်စည်းကြပ်သူဖြစ်သည်။ ၂။ အမေရိကန်သို့ ကုန်တင်ပို့နေရသော နိုင်ငံတွင် အစိုးရ၊ ပြည်သူ၊ ထုတ်ကုန်၊ အရင်းအနှီး စသည့် factor များရှိသည်။ ၃။ အမေရိကန်သို့ ကုန်တင်ပို့နေရသော နိုင်ငံ၏ အစိုးရအဖို့ သမ္မတထရန့်၏ အခွန်ကြောင့် စားသုံးသူ အမေရိကန်ပြည်သူလူထုကို ကုန်စျေးနှုန်းတက်စေသည်။  ၄။ အမေရိကန် စျေးကွက်တွင် ကုန်စျေးနှုန်းတက်ပါက အဆိုပါကုန်ပစ္စည်းနှင့် အရည်အသွေးတူညီသော ကုန်ပစ္စည်းမျိုးကို မကြာသောအချိန်ကာလအတွင်း ထုတ်လုပ်နိုင်သော နည်းပညာ၊ ငွေကြေး၊ လူသား အရင်းအမြစ်မျိုးက အမေရိကန်လူ့ဘောင်တွင်ရှိနေသည်။ ၅။ စျေးကွက္နှင့္ လူ့ဗီဇသဘောတရားအရ ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခုနှင့်တစ်ခု အရည်အသွေးတူန...

 အခွန်လျော့ကောက်ရန် ဆွေးနွေးမှုတွင် အမေရိကန်ဘက္မှ လိုက်လျောမှုအချို့ရှိဟု ဘင်္ဂလားဒေရှ့်ဆို ဘင်္ဂလားဒေရှ့်နဲ့ အမေရိကန်ကြား အခွန်ကောက်ခံမှုနဲ့ပတ်သက်လို့ ဆွေးနွေးနေကြပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်အပေါ် အမေရိကန်ဘက်က သတ္မှတ်ထားတ့ဲ အခွန်ပမာဏဟာ အဓိကစီးပွားပြိုင်ဘက် ဗီယက်နမ်ထက်ပိုများနေသလို အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် တရုတ်တို့ထက်လည်း ပိုများနေတယ်လို့ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်မီဒီယာတွေက အချက်အလက်နဲ့ ဖော်ပြကြပါတယ်။  ဇူလိုင်လ (31) နေ့မှာတော့ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်နဲ့ အမေရိကန်ကြားက ဆွေးနွေးမှုတွေဟာ အဆုံးသတ္ခ့ဲပါတယ္။ အထူးသဖြင့်တော့ ဘင်္ဂလားဒေရှ့် အပေါ် အမေရိကန်က ကောက်ခံမယ့် အခွန် ၃၅% ကို လျော့ပေးဖို့ကိစ္စကို ဦးစားပေးပီး ဆွေးနွေးကြတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေရှ့် ကုန်သွယ်စီးပွား ဝန်ကြီးဌာနအရာရှိတစ်ဦးကတော့ ဆွေးနွေးပွဲကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေရှ့်အနေနဲ့ အခွန်ကောက်ခံမှုကို လျော့ချနိုင်လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ထားတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒါေပမယ့် ဘင္လားဒေရှ့္ အပေါ်အခွန္ ဘယ်​ေလာက်လျော့​ေပးမယ် ဆိုတ့ဲ ရာခိုင်နှုန်းကိုတော့ သမ္မတထရန့်ကသာ ဆုံးဖြတ်ပေးရမှာပါ။ လက်ရှိမှာတော့ သမ္မတထရန့်ရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုပဲ စောင့်နေရပါတယ်။  ဧပြီလ ၂...

  အမေရိကန်နှင့်ဆက်ဆံရေး‌ကြောင့် တရုတ်နှင့်ဆက်ဆံရေးတွင်အကြပ်ဆိုက်စေမည်မဟုတ်ဟု ဘင်္ဂလားဒေရှ့်ဆို အိန္ဒိယနှင့် ဗီယက်နမ်တို့ထက် အခွန်ရာခိုင်နှုန်းလျော့ရန် ဘင်္ဂလားဒေရှ့်မျှော်မှန်းနေ အမေရိကန်မှ အခွန် 35% ကောက်ရန်အဆိုပြုချက်ကို ဘင်္ဂလား‌ဒေရှ့်ဘက် မှ နောက်ဆုံးအကြိမ်ညှိ့နှိုင်းရန်အတွက် အဆင်သင့်ဖြစ်အောင် ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ အစောပိုင်းကာလက အမေရိကန်ဘက်က ဘင်္ဂလား‌ဒေရှ့်ရဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေအပေါ် အခွန် 37% ကောက်မယ်လို့ဆိုထားတာပါ။ ယခင်က 15% နှုန်းအခွန်ဆောင်နေရတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်ကုန်စည်တွေကို လက်ရှိမှာတော့ ထပ်တိုးအခွန် 35% ကောက်ဖို့ကို ဆွေးနွေးကြမှာပါ။ ဒီနှုန်းထားအတိုင်းဆိုရင် ဘင်္ဂလားဒေရှ့်ရဲ့ကုန်ပစ္စည်းအချို့ဟာ 50% အခွန်ဆောင်ရတော့မှာပါ။ 35%ကိုပဲ အခွန်ကောက်ဖို့အတွက် ဘင်္ဂလားဒေရှ့်ဟာ အမေရိကန်ထံကနေ လေယဉ် 25 စီး ပြန်လည်ဝယ်ယူမယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒီကိစ္စအပေါ် ဝါရှင်တန်မှာဆွေးနွေးကြမှာဖြစ်ပြီး ဘင်္ဂလားဒေရှ့်ဘက်က ရလဒ်ကောင်းကို မျှော်လင့်နေပါတယ်။ ကုန်သွယ်ရေးကိစ္စ ဆွေးနွေးဖို့အတွက် အဆင့်မြင့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို အမေရိကန်သို့ စေလွတ်လိုက်ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေရှ့် အခြေစိုက် The Bussinesd Standard သတင်းစာက ဆိုပါတယ်။ အ...

 တီမော အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရေးနှင့် တရုတ်အကျိုးစီးပွား ဇူလိုင်လ (၂၄) ရက်နေ့က ရန်ကုန်တွင်ရုံးဖွင့်ထားသော တီမောနိုင်ငံသံရုံး၏ ယာယီတာဝန်ခံ မစ္စတာ အိုလန်ဒီနို ရူဒီး အန်ဒရဒ် (Mr. Orlandino Rude Andrade)က စကစ၏ နိုင်ငံရေးခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုဝန်ကြီးနှင့် တွေ့ဆုံခ့ဲသည္။ တွေ့ဆုံပွဲ၏ အဓိကဆွေးနွေးချက္မှာ အရှေ့တီမော အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာရေးနှင့် ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးကြခြင်းဖြစ်သည်။ စကစ ဒု နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက အရှေ့တီမော ယာယီသံရုံး တာဝန်ခံအား မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးကို ဝင်ရောက်မစွက်ဖက်ရန် ပွောကွားခ့ဲသည်ဟုဆိုသည္။  အရှေ့တီမောအနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် အာဆီယံ အဖှဲ့ဝင်​ဖြစ်လာမည်ဟု အရှေ့တီမော၏ အစိုးရမှ ၂၀၂၅ ခုနှစ် မေလ (၂၆) ရက်နေ့တွင် သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။ လက်ရှိ အနေအထားအရ အထစ်အငေါ့များရှိနေသော်လည်းအရှေ့တီမောမှာ အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာမည်မှာတော့ သေချာနေသည်။ အချိန်ကာလအနေအထားကသာရှေ့တိုးနောက်ဆုတ် ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နေနိုင်သည်။ ပြီးခ့ဲသော ဇူလိုင်လ (၇) ရက်နေ့က အာဆီယံအစည်းအဝေးတွင် အရှေ့တီမော အဖွဲ့ဝင္ဖြစ်လာရေးအပေါ်စကစ ဘက္မှကန့်ကွက်ခ့ဲသည်။ အရှေ့တီမောအနေဖြင့် အာဆီယံအဖှဲ့ဝင်ဖြစ်ရေးအပေါ် ချောမွေ့ညင်သာရန်အတ...