Mong To

 အွန်လှိုင်းကိုအသုံးပြု၍ မူးယစ်ဆေးဝါးရောင်းဝယ်မှုကို တိုက်ဖျက်ရန် ဘင်္ဂလားဒေရှ့် အဆိုပြုထား အောက်တိုဘာလ ၂၁ ရက်က ၂၄ ရက်အထိ ဗီယင်နာက ကုလသမဂ္ဂရုံးချုပ်မှာ မူးယစ်ဆေးဝါးကုန်သွယ်မှုအား နည်းပညာဖြင့် တိုက်ဖျက်ခြင်း ဒုတိယအကြိမ် အစည်းအဝေးကို ဘင်္ဂလားဒေရှ့် နိုင်ငံရဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါးထိမ်းချုပ်ရေးဌာန (NDC) အထွေထွေဒါရိုက်တာ အမ်ဒီ ဟာဆန် မာရဖ် (Md Hasan Maruf) က တက်ရောက်ခ့ဲပါတယ္။ အဲဒီအစည်းအဝေးမှာ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်ဘက်က အခုလို အဆိုပ​ြုခ့ဲတာပါ။ ဘင်္ဂလားဒေရှ့် နိုင်ငံတကာ မူးယစ်ဆေးဝါးထိန်းချုပ်ရေး ဘုတ်အဖွဲ့ (International Narcotics Control Board- INCB) ရဲ့ အောက္မှာ ဒီဂျစ်တယ် နည်းပညာဖြင့် မူးယစ်ဆေးဝါး ထောက်လှမ်းရေးနဲ့ အချက်အလက်စုဆောင်းရေး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စင်တာ (Global Digital Narcotics Intelligence and Exploitation Reporting Centre- DNIRC) ကို တည်ထောင်ဖို့ကို အဆိုပြုထားပါတယ်။ ဒါဟာအွန်လိုင်းနဲ့ နည်းပညာကိုအသုံးပြုပြီး မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်မှုကို တားဆီးဖို့ ခိုင္မာတ့ဲကမ္ဘာလုံးဆိုင္ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက္မှုကို ဦးတည်ပါတယ်။ INCB အတွင်းရေးမှုးအဖွဲ့ကိုလည်း အဖွဲ့နိုင်ငံများတွေ၊ နည်းပညာကုမ္ပဏီတွေနဲ့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အ...

 ဘင်္ဂလားဒေရှ့် စစ်တကောင်းဆိပ်ကမ်းတွင် အမေရိကန် သင်္ဘောများ ကမ်းကပ်ရန် စိတ်ဝင်စားနေ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်မှာရှိတ့ဲ အမေရိကန်သံရုံးက ကိုယ်စားလှယ် ၄ ဦးပါတ့ဲ အဖွဲ့တစ်ခုဟာ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်နေ့မှာ စစ်တကောင်းဆိပ်ကမ်းကို လာရောက်ခ့ဲပါတယ္။ အမေရိကန် ကိုယ်စားလှယ်တွေဟာ စစ်တကောင်းရဲ့ စီတာကန်တာ ( Sitakunda) မှာရှိတ့ဲ အဓိက သင်္ဘောကြီးတွေ ကမ္းကပ္နိုင္တ့ဲ နေရာကို လေ့လာခ့ဲက​ြတာပါ။ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်ဘက်ကတော့ အမေရိကန်ရဲ့ နည်းပညာဆိုင်ရာ အပံအပိုးနဲ့ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုကို လိုအပ်နေပါတယ်။ အမေရိကန် သံရုံးကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေး ကောင်စစ်ဝန် အီရစ် ဂီလန် (Eric Geelan) က ဦးဆောင်ပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်မှာ အကြီးဆုံး ဆိပ်ကမ်းတွေထဲက တစ္ခုဖြစ်တ့ဲ ဘာတီးယားရီ (Bhatiary) က နေရာတွေကိုလည္းသွားရောက်ခ့ဲပါတယ္။ ဘာတီးရီးယား က ပေပေါင်း ၆ သိန်း စကွဲယားပတ္လည္ကျယ္တ့ဲနေရာပါ။ အမေရိကန် သံရုံးကိုယ်စားလှယ်က အဲဒီနေရာမှာ အမေရိကန် ကုမ္ပဏီတွေလာရောက် ရင်းနှီးမြုပ်နှံဖို့ကို သူ့အနေနဲ့ အားပေးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ လင်းယုန်ကမြောက် နဂါးက တောင် စစ်တကောင်းက အမေရိကန်တွေ စိတ်ဝင်စားနေ တ့ဲ  စီတာကန်တာ ( Sitakunda) ဟာ စစ်တကောင်း ဆိပ်ကမ်းရဲ့ မြော...

 အိန္ဒိယနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေရှ့် တပ်မှုးအဆင့်တွေ့ဆုံ အိန္ဒိယ နယ်ခြားစောင့်တပ် (BSF) နဲ့ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်နယ်ခြားစောင့်တပ် (BGB)တို့ဟာ တပ်မှုးအဆင့် တွေ့ဆုံကြတယ်လို့ ထရိပူရကလာတ့ဲ သတင်းမှာ ဒီဇင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့က ဖော်ပြထားပါတယ်။ ထရိပူရနယ္ မြေထဲမှာရှိတ့ဲ နယ်စပ်အနီး မာနူဂတ် (Manughat)နေရာ က မြေယာအကောက်ခွန်ရုံးမှာ တွေ့ဆုံကြတာပါ။  အဲဒီတွေ့ဆုံမှုမှာ နယ်စပ်တလျှောက် ဖြစ်ပျက်ခ့ဲတ့ဲ အခြေအနေအပေါ်မှာ နှစ်ဘက်စလုံးက ပြန်လည်သုံးသပ်မှုတွေ လုပ္ခ့ဲက​ြပါတယ္။ နယ်စပ်ဒေသ စီမံခန့်ခွဲရာမှာ အရေးက​ြီးတ့ဲ အချက်တွေကိုလည်း ဆွေးနွေးခ့ဲက​ြသလို ခွင့္ပြုချက္မ့ဲ ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက္မှုတွေ၊ မှောင်ခိုကုန်ပစ္စည်းတင်သွင်းမှုတွေလိုမျိုး တရားမဝင် လုပ်ရပ်တွေကို တားဆီးဖို့ကိစ္စတွေကိုလည်း ဆွေးနွေးကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ နှစ်ဖက်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက္မှုတွေ အားကောင်းလာဖို့နဲ့ အပြန်အလှန် ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်နိုင်ဖို့ကို ရည်ရွယ်ပြီး အခုလိုတွေ့ဆုံကြတာပါ။ အိန္ဒိယ အကြီးတန်းအရာရှိတွေက ခိုင္မာတ့ဲ စဉ်ဆက်မပြတ်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးတွေဟာ အပြန်အလှန်နားလည်မှုလွဲမှားတာတွေကို တားဆီးနိုင်လိမ့်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ပြီးရင် နယ်စပ်တလျှောက် တည်ငြိမ်ရေးကိုလည်...

 နတ်မြစ်ကမ်းပါး တဖက်တချက်စီက သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်နှင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားခွင့် ရုပ်ပိုင်း ဆိုင်ရာနှင့် ဒီဂျစ်တယ်ပိုင်း ဆိုင်ရာ တိုက်ခိုက္မှု (physical and digital attacks) ဘင်္ဂလားဒေရှ့်မှာတော့ ၂၀၂၆ ရွေးကောက်ပွဲအတွင်း တိုက်ခိုက်ခံရမှာကို သတင်းထောက္ တွေ စိုးရိမ်နေပါတယ်။ ခရိုင်နယ်မြေ ၁၉ခုက သတင်းထောက် ၂၀၁ ဦးကို သဘောထားအမြင် မေးမြန်း တ့ဲအခါမှာ ဖြေဆိုသူ ၈၉% က ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ဆက်စပ်ပြီး တိုက်ခိုက်ခံရမှာကို စိုးရိမ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ အမျိုးသမီးသတင်းထောက် ၅၀% ကတော့ စော်ကားခံရမှာကို စိုးရိမ်ပြီး အခြားအမျိုးသမီးသတင်းထောက် ၄၀% က လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တိုက်ခိုက်ခံရမှာကို စိုးရိမ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ သတင်းထောက် ၇၅ % က မဟုတ်မမှန်သတင်းတွေနဲ့ အလုပ်ရုံးခန်းတွေကို လုပ်ကြံတိုက်ခိုက်ခံရမှာကို စိုးရိမ်သလို ၆၅ % ကတော့ သူတို့အချက်အလက်တွေ အဟက်ခံရမှာကို စိုးရိမ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဆိုပါစစ်တမ်းမှာ သတင်းထောက်တွေအတွက် ဘေးကင်းလုံခြုံတ့ဲ အခြေအနေကို ဖန်တီးပေးဖို့၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေကို ကာကွယ်ပေးဖို့နဲ့ သတင်းလုပ်ငန်းခွင်ရဲ့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ထုတ်ပြန်ဖို့ကို တောင်းဆိုထားပါတယ်။ သတင်းထေ...

 ဘင်္ဂလားဒေရှ့်တွင် အမျိုးသမီးငယ်များ အွန်လိုင်းပေါ်တွင် စော်ကားခံရမှု အရှိန်မြင့်တက်လာဟု ကုလသမဂ္ဂ အမျိုးသမီးအဖွဲ့ဆို   အွန်လိုင်းပေါ်မှာ ကျား/မ ခွဲခြား စော်ကားမှုတွေကို တိုက်ဖျက်ဖို့ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်းတွေ ဖြစ်တ့ဲ UN Women နဲ့ UNDP တို့ဟာ ပညာပေးဇတ်လမ်းတွေရိုက်ကူးပြီး လူငယ်တွေကြားမှာ ပညာပေးလုပ်ငန်းတွေ အရှိန်အဟုန်နဲ့ ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်က ငယ်ရွယ်နုပျိုတ့ဲ အမျိုးသမီးများမှာ ဒီဂျစ်တယ် အကြမ်းဖက္မှု နေစဉ်နဲ့အမျှရှိနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အာရှ ပစိဖိတ်ဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအမျိုးသမီးအဖွဲ့ (UN Women Asia and Pacific) ရဲ့ အသစ္ရရှိထားတ့ဲ အချက်အလက်တွေအရ စော်ကားနှိမ့်ချမှု၊ ခြိမ်းခြောက္မှုနဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အမြတ်ထုတ်မှုတွေကို ဘင်္ဂလားဒေရှ့်က အမျိုးသမီးငယ်တွေ ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အမျိုးသမီးငယ်တွေအနေနဲ့ လူမှုကွန်ရက်ကနေ နေ့စဉ်ဘဝအထိ ခြိမ်းခြောက္မှုတွေဟာ မြင့်တက်လာပြီး ဒါဟာ အမျိုးသမီးတွေအတွက် အကြောက်တရားပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖြစ်လာစေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂအမျိုးသမီးအဖွဲ့က  နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့မှာ ဖေ့ဘုတ်ကနေတဆင့် သတင်းစကားပါးပါတယ်။ ဒီလိုအမျိုးသမီးငယ်တွေကို ခြိမ်းခြောက္မှုတွေဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ...

 ယစ်ပလ္လင်ထဲ ဝတ္ထုပြုခံရခြင်း သို့မဟုတ် အာရက္ခနယ်မြေပေါ်ကအမျိုးသမီးများ၏ တိတ်ဆိတ်သံ ယစ်ပလ္လင်ထဲ ဝတ္ထုပြုခံရခြင်း (Sacrifice) ကျား/မ တန်းတူအခွင့်အရေး ဆိုလိုက်သည်နှင့် အလွန်တရာလက်ဝင်လှသော ကိစ္စဖြစ်သည်။ ကျား/ မ တန်းတူညီမျှမှုဟူသည် လူသားတို့၏ ခေတ်သစ်ယဉ်ကျေးမှုတွင် တန်ဖိုးတစ်ခုအဖြစ် ခံယူလာသည်မှာ မကြာသေးပေ။ အမျိုးသမီးများအား Objectification ဆိုသည့် အရာဝတ္ထုတစ်ခုသာသာ တန်ဖိုးဖြတ်မှုမှာ လူ့အဖွဲ့အစည်း၌ ရှိခ့ဲသည္။  အရာဝတ္ထုတစ်ခုသာသာအဖြစ် တန်ဖိုးဖြတ်ခြင်းဆိုသည်မှာ - အမျိုးသမီးတစ်ဦး၏လူသားဖြစ်မှုနှင့် ဆန္ဒသဘောထားကို လျစ်လျူရှုကာ ပိုင်ဆိုင်မှုတစ်ခု၊ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားစရာ ပစ္စည်းတစ်ခု၊ ရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုအတွက် အသုံးပြုသည့် ကိရိယာတစ်ခု အဖြစ်သာ သဘောထားခြင်းကို ဆိုလိုခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုသို့ တန်ဖိုးဖြတ်ခြင်းမှာ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ယဥ်ကျေးမှုအပါအဝင် လိင်မှုဘဝ အထိပါ ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့်ရှိနေသည်။လက်ရှိမျက္မှောက်ကာလတွင်ပင် အမျိုးသမီးတစ်ဦးအား လူသားတစ်ဦးအဖြစ်မမြင်ဘဲ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပစ္စည်း ( Sexual Objectification ) အဖြစ် ရှုမြင်ကာ ပါးစပ်အရသာခံကြသည်ကိုတော့ အများသူငှာ နားလည်လွယ်နိုင်ပါလိမ်...