အနာဂါတ် ရခိုင်နှင့် မျက်နှာချင်းလာရမည့် စကားလုံး ဝေါဟာရများ-1

 အနာဂါတ် ရခိုင်နှင့် မျက်နှာချင်းလာရမည့် စကားလုံး ဝေါဟာရများ-1


8- နိုင်ငံသားဖြစ်ခြင်းနှင့် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေး (Citizenship and Citizen Rights)


နိုင်ငံသားဖြစ်ခြင်းနှင့် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ (7-2-2024) ရက်နေ့ BBC ၏ အင်တာဗျူးတွင် " ရိုဟင်ဂျာပဲ ခေါ်ခေါ်၊ ဘင်္ဂလီပဲ ခေါ်ခေါ် ရခိုင်ပြည်သားတစ်ယောက်ဆိုရင် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးက ရရ မွာပဲ" ဟု ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်က ပြောကြားထားပါသည်။ 


ကုလသမဂ္ဂ၏ လူ့အခွင့်အရေး ကြေငြာစာတမ်း အပိုဒ် 15 တွင် "လူတိုင်းသည် နိုင်ငံသား ဖြစ်ရန် အခွင်အရေးရှိပြီး ၎င်းတို့်၏ နိုင်ငံသားဖြစ်မှုအပေါ်မည်သူကမျှ ပိတ်ပင်တားဆီးခွင့်မရှိကြောင်း ပြဌာန်းထားပါသည်။

- နိုင်ငံသားတိုင်းသည် ဥေပဒ၏ ရှေ့တွင်တူညီသော အခွင့်အရေးရှိသည်။

- နိုင်ငံသားတိုင်းသည် မိမိ၏အတွေးအမြင်၊သတင်းအချက်အလက်များကို လြတ္လပ္စြာ လူအများနှင့် ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်ချပြနိုင်သည်။

- အစိုးရများ၊နိုင်ငံများသည် လူ့အခွင့်အရေးအပေါ်တွင် ကန့်သတ်ပိတ်ပင်ခွင့်မရှိပါ။

- ဒီမိုကေရစီ၏ အနှစ်သာရအချက်များဖြစ်သော ရွေးကောက်ပွဲအခင်းအကျင်းများ၊ လူ့အခွင့်အရေးကို လေးစားမှုများ၊ လွတ်လပ်ခွင့်တန်ဖိုးများကို ရရှိခွင့်ရှိသည်။

နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးများတွင် အောက်ပါလူ့အခွင့်အရေး အခြေခံအချက်များလည်းပါဝင်ပါသည်။

- အသက်ရှင်သန်ခွင့်

- နှိပ်စက်ညှင်းပန်းနာကျင်စေမှုမှ ကင်းဝေးခွင့်

- လွတ်လပ်ခွင့်နှင့်လုံခြုံခွင့်

- လြတ္လပ္စြာ တွေးခေါ် ဝေဖန်ပိုင်းခြားခွင့် ကိုးကွယ်ယုံကြည်ခွင့်

- ပညာသင်ယူခွင့်၊ အလုပ်လုပ်ခွင့်

- တသီးပုဂ္ဂလဆိုင်ရာ လုံခြုံခွင့်

- အုပ်ချုပ်ရေး၊ အစိုးရတည်ဆောက်မှုတွင် ပါဝင်ခွင့်

- လြတ္လပ္စြာ သွားလာလုပ်ရှားခွင့်


hint

https://www.bbc.com/burmese/articles/cd1wj7vqw50o


Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

စစ္ရာဇဝတ္မႈႏွင့္ ULA/AA

 စစ်ရာဇဝတ်မှုနှင့် ULA/AA ရခိုင်ပြည်အတွင်း ဖြစ်ပွားသော စစ်ရာဇဝတ်မှုများကို ULA/AA သည် တကိုယ်တည်းကိုင်တွယ်နိုင်ပါမည်လော။ မိမိ၏ အမြင်တွင်တော့ အားလုံးသော စစ်ရာဇဝတ်မှုများကို ULA/AA သည် တကိုယ်တည်းကိုင်တွယ်နိုင်မည်မထင်ပါ။ ULA/AA အဖွဲ့ဝင်များကိုယ်တိုင် ကျူးလွန်ခ့ဲသည့် ရာဇဝတ်မှုများကိုတော့ ULA/AA သည်ကိုင်တွယ်နိုင်ပါလိမ့်မည်။ သို့ရာတွင် ဥပဒေကြောင်းအရ အထူးသဖြင့် ULA/AA ၏ ထိမ်းချုပ်မှုနှင့် နယ်မြေ၏ အပြင်ဘက်တွင်ရှိနေသော မြန်မာ့စစ်တပ်၏ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များမှ ကျူးလွန်ခ့ဲသော ဖြစ်ရပ်များနှင့် မူဆလင်အကြမ်းဖက်များ ကျူးလွန်ခ့ဲသော ဖြစ်ရပ်များကိုတော့ ULA/AA သည် နိုင်ငံတကာ အကူအညီ မပါဘဲ တစ်ကိုယ်တည်းကိုင်တွယ်နိုင်ရန်ကား ဖြစ်နိုင်ရန်မရှိပါ။  ရခိုင်ပြည်အတွင်း စစ်ရာဇဝတ်မှုများအား တားဆီးကာကွယ်ရန် ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ULA/AA အပေါ် မိမိတို့အနေဖြင့် မျှော်လင့်ချက်ထားပါသည်။ ULA/AA ၏ စစ်ရာဇဝတ်မှုကို တားဆီးကာကွယ်မှုသည် ရခိုင်ပြည်ထဲရှိ ပြည်သူအတွက်သာမက တောင်အာရှနှင့် အရှေ့တောင်အာရှ ဒေသဆိုင်ရာပြည်သူများအတွက်ပါ အကျိုးရှိသည်။ အပြုသဘောဘက်မှ ချဉ်းကပ်ပါက ရခိုင်ဒေသအတွင်းရှိ မည်သူကိုမဆို စစ်ရာဇဝတ်မှုမှ ကာကွယ်ပေးရန် ULA/...
Read more

ရခိုင်လူ့ဘောင်နှင့် လီဗီးယားသန်(Leviathan)

  ရခိုင်လူ့ဘောင်နှင့် လီဗီးယားသန်(Leviathan) လီဗီးယားသန်ဟူသည် ရှေးခေတ် ဟီဘရူး (အစ္စရေး) ကျမ်းစာဒ႑ာရီလာတွင်ပါသော မကောင်းဆိုးဝါးကြီး၏ အမည်ဖြစ်သည်။ အဆိုပါမကောင်းဆိုးဝါးကြီးသည် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်လှပြီး တွေ့မြင်သမျှကို ဆွဲယူဝါးမြိုပစ်သည်ဟု အဆိုရှိသည်။  နိုင်ငံရေးအယူအဆဘက်သို့ ရောက်လာသော လီဗီးယားသန် ကမၻာ့သမိုင်းတွင်လူသားများသည် သက်ဦးဆံပိုင်ဘုရင်စနစ်၊ မြေရှင်ပဒေသရာဇ်စနစ် စေသာ အကြွင်းမ့ဲအာဏာပိုင်စနစ်များ၏ ဆင်းရဲဒုက္ခဆိုးကျိုးများကိိုကြုံလာခ့ဲရသည်။ ဆင်းရဲဒုက္ခများကို မခံနိုင်သောအခါ တော်လှန်ရေးများဖြစ်ပေါ်ခ့ဲသည်။ တော်လှန်ရေးများတွင် အကြွင်းမ့ဲအာဏာပိုင်စနစ်များကို ကျားကန်ပေးထားသော အယူအဆမ်ားကို ဖြိုချပစ်သည့် တန်ပြန် နိုင်ငံရေးအယူအဆများလည်း ပေါ်ထွက်လာလေ့ရှိသည်။ လူသားသမိုင်း၏ တော်လှန်ရေးများတွင် အုပ်ချုပ်သည့်စနစ်အပေါ် ရှူမြင်မှု အယူအဆပိုင်းဆိုင်ရာ အပြောင်းအလဲသည် အဓိကကျသည်။ အုပ်ချုပ်သည့်စနစ်အပေါ် ရှူမြင်မှုသည် နိုင်ငံရေးအယူအဆဖြစ်သည်။ ယင်းသို့ နိုင်ငံရေးအယူအဆ ရှူမြင်မှုအပြောင်းအလဲများတွင် အသုံးပြုစရာ ဝေါ်ဟာရများထဲ၌ "လီဗီးယားသန်" သည်လည်းတစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးအယူအဆဘက်တွင် အဆိုပါ "လီ...
Read more

Can ULA/AA give back justice for war crimes in Arakan (Rakhine) State by themself lonely?

  Can ULA/AA give back justice for war crimes in Arakan (Rakhine) State by themself lonely? Can war crimes in Arakan (Rakhine) state area  be justly handed alone by ULA/AA? My opinion on this case is ULA/AA won't give for all victims of war crimes. Some of cases committed by ULA/AA members can be handed by themself alone. Another cases committed by Myanmar Military won't be handed by ULA/AA without international supports. Because of reasons that even though war crimes cases had occurred in Arakan (Rakhine) state, some victims and doers of war crimes are  legally existentially outside of ULA/AA's control area. We have a hope on ULA/AA to preventingly protect war crimes in Arakan (Rakhine) State. Because there are benifits for not only civilians in Arakan (Rakhine) State but also civilians in South Asia and Asean regions if ULA/AA preventively protect war crimes. By positive side of view, ULA/AA have accountability to protect for everybody from facing war crimes in Araka...
Read more